Amabu'ulali Sibohou

Moroi ba Wikipedia
Sura Ni'amoni'ö ba li Latin. Da'a Zura Ni'amoni'ö ni'oguna'ö töra ngahönö fakhe amatonga bakha ba Gereja ma'asambua i'otarai ginötö me i'ali ia meföna ba ndröfi 382 St. Hieronimus moroi ba li Yunani. Te'oguna'ö ia nasa irugi ma'ökhö bakha ba Gereja Katolik

Amabu'ulali Sibohou (li Yunani satua Ἡ Καινὴ Διαθήκη (Hē Kainḕ Diathḗkē); li Latin Novum Testamentum) no sambua gangowuloa mbuku si tobali tambali Zura Ni'amoni'ö resmi ni'oguna'ö ndra Niha Keriso. Bakha ba ngawalö mbuku andre tesura he ngawalö wamahaö Yesu awö ngawalö nidunö-dunö si fakhai ba wa'aurinia, ba he göi hadia zalua si fakhai ba wa'auri ndra Niha Keriso ba ngaotu ndröfia si sara. Tambalinia ya'ia gangowuloa mbuku Gamabu'ulali Siföföna, si arakhagö fagölö faoma Zura Ni'amoni'ö ni'oguna'ö ndra niha Yahudi. Ma'afefu mbuku andre (Amabu'ulali Siföföna ba Amabu'ulali Sibohou) tobali sambua buku Zura Ni'amoni'ö ndra Niha Keriso.[1]

Buku Gamabu'ulali Sibohou no angowuloa zura nisura ato zanura ba li Yunani satua nifotöi "Koine" ba ba ginötö si no oi fabö'ö-bö'ö. So khönia bakha 27 mbuku ba no fagölö ia bakha ba ero ndraha Gereja, he Gereja Ortodoks, Gereja Katolik, Gereja Anglikan ba he ngawalö Gereja Protestan si no oi fabö'ö-bö'ö.[2] Buku si 27 andrö ya'ia:

Angolifa zi 27 mbuku andre si föföna sibai ifa'oli tuada Atanasius, samösa uskup Aleksandria me döfi 367.[3] Awena sa dania tobali tetema'ö (li Indonesia resmi) gangolita mbuku si 27 andre ba konsili Hipo me döfi 393 ba ba konsili Kartage me döfi 397. Angolita mbuku andre ni'a'aro'ö Paus Inosensius I me döfi 405. Bakha ba zi ha'uga konsili andre göi tefa'oli ngawalö mbuku si fao bakha ba zura Gamabu'ulali Siföföna, fao ba da'ö ngawalö mbuku nifotöi deuterokanonik, si ha tefaogö bakha ba Zura Ni'amoni'ö Gereja Katolik iada'a.[4]

Molo'ö New Oxford Annotated Bible, "Arakhagö fao dödö fefu gere Zura Ni'amoni'ö wa musura zi öfa Injil öfa wulu irugi önö ngafulu fakhe me no mate Yesu. Börö da'ö tenga nisura niha si no mangila samösa halöŵö Yesu ia ma zui nisura ba ginötö auri ba mamahaö Yesu."[5][6] Duma-dumania Luka. Simane nisura bakha ba ESV Study Bible, Luka no nga'ötö si dua ndra Niha Keriso. Ba wanura Injil Luka no i'owuloi nidunö-dunö niha si no irai mangila halöŵö Yesu (Luk 1:1-4) inönö nasa wa no fao ia mukoli awö Waulo (HalZin 16:10-17), nifaduhu'ö Waulo samösa bakha zurania ba Kol 4:14, Filem 1:23-24, ba TimII 4:11.

Töi Amabu'ulali Sibohou[bulö'ö | bulö’ö kode]

Edöna musura

Ngawalö mbuku[bulö'ö | bulö’ö kode]

Edöna musura

Faigi göi[bulö'ö | bulö’ö kode]

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. BBC – Religions – Christianity: The Bible, bbc.co.uk, mufaigi me 23/09/2023, (Li Inggris).
  2. Gil, Jesus; Dominguez, Joseangel (2022). Bible Portico. Ni'ali Helena Scott moroi ba Saxum International Foundation, nga'örö 15.
  3. Lindberg, Carter (2006). A Brief History of Christianity. Blackwell Publishing. nga'örö 15, mufaigi me 09/12/2023, (Li Inggris).
  4. Kümmel, Werner Georg (1975). Introduction to the New Testament. Ni'ali Howard Clark Kee. Nashville: Abdingdon Press. (Li Inggris).
  5. Cousland, J.R.C. (2010). Coogan, Michael David; Brettler, Marc Zvi; Newsom, Carol Ann; Perkins, Pheme (eds.). The New Oxford Annotated Bible: New Revised Standard Version. Oxford University Press. Nga'örö 1744. (Li Inggris).
  6. Cousland, J.R.C. (1 March 2018). Coogan, Michael David; Brettler, Marc Zvi; Newsom, Carol Ann; Perkins, Pheme (eds.). The New Oxford Annotated Bible: New Revised Standard Version. Oxford University Press. Nga'örö 1380. (Li Inggris).