Sino-British Joint Declaration

Moroi ba Wikipedia

Sino-British Joint Declaration no sambua gangetula ba gotalua negara Tiongkok faoma Britania Raya sanandrösa ba Hong Kong mangawuli barö mbawa Tiongkok. Lahalö gangetula andre me 1984 me no dua fakhe lafahuhuosi ia i'otarai 1982. Ha sara dödö zi dombua negara wa ba zi 1 Yuli 1997 aefa Hong Kong moroi ba wamatörö Britania Raya ba möi barö wamatörö Tiongkok.[1] Hong Kong no barö mbawa Britania Raya i'otarai 1842.

Fama'anö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba rafe wama'anö wangosara andre me 1982, ifa'ema mbua wangera-ngerania Deng Xiaoping, ketua Partai Komunis Tiongkok ba börö da'ö göi högö negara Tiongkok. "Sambua negara dombua lala wamatörö" da'ö duho fefu wahuhuosa ba zi dua fakhe irugi 1984 me afuriatania ha sara dödö zi dombua negara faoma fatambai ba wamaduhu'ö dokumen joint declaration faoma tandra tanga zondrönia'ö huhuo moroi ba Tiongkok ba Britannia Raya. Fao dödöra fatambai wa ba zi 50 fakhe aefa wanou'ö Hong Kong ba danga Tiongkok ba mbaŵa si fitu 1997 lala wamatörö ba Hong Kong tefalua molo'ö prinsip "sambua negara dombua lala wamatörö".[2]

Ösi[bulö'ö | bulö’ö kode]

Bakha ba dokumen wahasara dödö andrö ifabu'u Tiongkok wa lö tebulö lala wamareta si no to'ölö ba Hong Kong simane lala wamatörö huku, lala wamatörö waniaga, aŵö wanehegö tanö bö'ö simane fa'oŵulo zato, fama'ema ösi gera-era si lö taha-taha ba folo'ö wa'alowalangi ero zamösana niha mbanua.[2]

Fanema'ö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ato niha si faduhu tödö wa prinsip "sambua negara dombua lala wamatörö" andre no lala fondrege faudu khö Hong Kong ba wanohugö wanörö lala demokrasi. Ba hiza so wanimba tödö khö ndra sondrönia'ö ba Britannia Raya wa lö igogohe linia Tiongkok.[3]

Famalua[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ha ha'uga waŵa aefa wamaduhu'ö dokumen wahasara dödö andrö no tebörögö so wamatuhe. Lö omasi Tiongkok na fao zamatörö Hong Kong ba ngawalö huhuo ba wama'anö wamuli Hong Kong ba ndröfi 1997. Lö alulu ira wanguma'ö wa ha sondrönia'ö moroi ba Tiongkok ba Britania Raya zi fao ba rafe. Molo'ö ya'ira, "dua ahe sökhi, tölu ahe lö faudu". Baero da'ö omasi Tiongkok wamörögö mangetu'ö zanandrösa ba politik ba Hong Kong heŵa'ae lö na irugi ndröfi 1997.[4]

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. UNTC, "Joint Declaration on the question of Hong Kong".
  2. 2,0 2,1 Patten, Christopher (1998). East and West: The Last Governor of Hong Kong on Power Freedom and the Future. New York: Times Books. ISBN 0-8129-3000-2. Nga'örö 20 ((Li Inggris))
  3. Patten, Christopher (1998). Nga'örö 21-22
  4. Patten, Christopher (1998). Nga'örö 23-24