Mororogö Fa'anumana

Moroi ba Wikipedia


Mororogö Fa'anumana, tenga samena larongo niha, no moziwili wehede da'a ba na lafaigi no sambua dandra sifalemba ba wa'auri Nono Niha. Gofu he za manö misa so ira, ba fo'aurifagö lala wa'auri da'a no nigogohe aro. Mororogö fa'anumana ba Danö Niha sambua lala wa'auri nifili nono mbanua sitobali fangoroma'ö wa lö mangalui fakayo ba gulidanö sitaya andre. Na terongo wehede simane da'a ba imane tödö samondrongo, no baga sibai huku niha da'a tenga fa'akayo ni aluinia, me sitaya. Na meföna alua wehede da'a, fagöna sibai yamendrua nasa na lafakhai ia ba wa'auri ba wa'aboto ba dödö Lowalangi, lö moguna la fakuru röngö-röngö me satula da'ö. Hiza fa'atedou wangi'ila andre ba ginötö safuria da'a, no tebai sa'ae lafake wangera-ngera simane da'a börönia oi sifagohi tödö niha ba wanöndra fa'auri sa bölö baga moroi ba wa'auri iada'a. Na lö fagohi dödö, ba italu'i ia inötö.

Ba wahede mororogö fa'anumana andre, sambua fangombakha ba niha sato wa ya'ia tebai mamalua hada'ia, lö fa'abölö, ba ihalö khönia dödö sahono, irorogö wa'anumanania. Niha bö'ö no larugi lawuo, ba ya'ia ba gulidanö sebolo mozago fa'atosasa dödö. Da'a zitobali fökhö lö fa'atedou ba ngawalö wangi'ila. Börö me ifaigi wa lö hada'ia lohe-lohe fa'aso ba dangania, ba no i 'ila wa tebai maliŵa sa'ae ia, ba lö sa'ae ibe'e dödönia hewisa lala wa'aheta ia ba wa'atosasa dödö andrö. Ba na so atö nononia na ono matua, ba imane lö guna zekola la fangowalu, me da'ö lua-lua ni'ila niha sitobali su'a-su'a wa'auri, tola ifangowalu nononia, hewa'ae dania ofeta mo ma'uwu ia ba lö abu'a gömö sebua ba niha. Da'a sambua fa'aröu furi moroi ba mbeka soi bö'ö misa. Na simane ba mbanua Batak, satua lö omasi ia na ono nia lö sekola. He marase mboto, möi ngoni-ngoni niha wohalöŵö, ha ba nitaögö me fangera-ngerara no tedou sambeka moroi ba nono mbanua ba Danö Niha. No aboto ba dödöra wa ha fe'amöi ba zekola zi tola mengeheta ba wa'anumana, ha fanöndra fa'atua-tua zangeheta moroi ba wa lö mangila wetahögö. Börö da'ö, moguna faghi dödö, böi rorogö wa'anumanau, ö lawa ia faoma fa'owölö-ölö, irege simane awöu ndra'ugö.

Fanötöna niha wa ba ginötö iada'a böi sa'ae hulö la rorogö wa'atoröi furi simane da'ö, fa'afagohi dödö da'ö ni fazaewe mi sa ba mbanua ba Danö Niha, ena'ö möi fanga'azökhi wa'auri ba gotalua wa tedou ngawalö wangi'ila niha misa. Fa'atosasa, tenga larorogö, la lawa faoma fangalui fa'auri me lö lala bö'ö wa'aheta khönia baero niha si tosasa tödö andre zomasi aheta ba wolangögö ya'ia. Tanö bö'ö silö tola lö'ö la angeragö, wa fa'auri niha iada'a no tedou. Na so ndraono ono alawe, böi lataha ba we amöi ba zekola, me fa'atua-tua sambua lala ba wangeheta ba wa'auri sitosasa. Ono alawe ba he göi ono matua, no fagölö-gölö wetaro ba wangalui lala wa'auri. Satua zi fagohi tödö ba wo doro iraono ena'ö la odödögö we'amöi ba zekola. Böi rorogö wa'anumana, la lawa, la ko'o ia ba danö, ena'ö fa'owölö-ölö, fa'omasii we'amöi ba wamaha'ö, da'ö zauri ba gotalua mbanua ba Danö Niha.

Möi sekola[bulö'ö | bulö’ö kode]

Simane sino tefa'ema moroi yaŵa wa iada'a no inötö fondrege zi sökhi ba niha, me aoha ba wangalui ba wonönö fa'atua-tua. Famareta göi no lahenagö nahia si sikhö ena'ö iraono si döfi sanema famaha'ö, tola ohahau dödö ba wanema famahaö moroi khöndra samahaö. Ba da'a oroma ba niha wa no so tanö furi wamahaö andre si so ba Danö Niha, andrö me no simanö, ha sifagohi tödö dozi zatua si so iraono nasa ena'ö ibe'e dödöra we'amöi ba zekola. Ba na no oi fagölö dödö zatua ba wamatenge ono nia ba zekola, ia da'a göi te tötöna ba wamareta ena'ö la be'e dödöra ba wanga'asogu ira samahaö si sökhi, ena'a famaha'ö si no la'ila ba te turiagö khö nifaha'ö irege fefu ira oi iraono sogonekhe, ba tenga ha onekhe wanura ba mombaso, töra moroi ba da'ö, la'ila la faehusi he zo zifaudu ba he zo zi lö faudu.[1]

Mororogö fa'anumana, tenga lala si sökhi ba wangombakha ba niha wa ya'ia sangila huku, lö omasi ia oya-oya, ndrege-ndregenia manö. Na simane da'a sambua fa'awuwu ba wangi'ila sabölö sökhi simane ni'ila niha bö'ö. Na meföna tola lalau zimane da'ö, hiza ba ginötö iada'a na ötohugö zimane da'ö ba toröi furi, me niha oi fahulö, ma fa'ala sökhi ba wangalui fangi'ila, me aboto ba dödöra wa ha fa'atua-tua, fe'amöi ba zekola, zangeheta niha moroi ba wa'atosasa.

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. EN (10 April 2015). "Mari Merayakan Pendidikan". NiasSatu.Com, mufaigi me 8 Pebruari 2021