Molaza

Moroi ba Wikipedia
Ae ba navigasi Ae ba wangalui


Laza, ya'ia da'ö sambua naha wananö fakhe sitobali fangorifi niha. Molaza, halöŵö niha sombokai sambua naha wananö fakhe nifotöi laza. Ba danö niha, laza no tobali sambua moroi ba zoya, lala halöŵö nono mbanua ba wanohugö fa'auri. Laza, ni bokai ba ndraso, ma si so ba zifadaya-daya, sangele idanö. Na fakhe nitanö ba hili, laŵa'ö ia, sonowi.

Laza ba Hilina'a Tafu'ö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Amada bupati Nias, i kafaloini wananö fakhe ba laza si so ba Hilina'a Tafu'ö fetaro kecamatan Idanögawo. Folaza andre, no tola möi fa'abataha ma'ifu ba wanörö fa'atosasa. Tatu manö ni farou dödö nono mbanua ena'ö labe'e dödöra ba wolaza andre. Ba hiza ba mbanua Hilina'a ba fa'atohare namada bupati, no monönö wame'e fa'aterou dödö. Folaza, na la'odödögö ba möi fangalui sebua. [1]

Waö-waö Wolaza[bulö'ö | bulö’ö kode]

Folaza ba danö niha, no fagölö ira ba mbanua tanö bö'ö misa, ha ya'ia no fabö'ö-bö'ö lala wanötöi lala halöŵönia. Waö-waö wolaza andre, i'otarai ba zi'oföna sibai ya'ia da'ö :

Mombala[bulö'ö | bulö’ö kode]

Mombala ba laza, mangohori du'u, mo lowi du'u sambua-sambua owoto. Nano aefa labala, ba la baloi mato ha'uga hari ha oköli ia, ba na ilau teu atö ba du'u nia la'ohe ba ngai gowoto. Ba ginötö wombala no la börötaigö, tanömö wakhe, no lahayaigö töinia dania ya'ia da'ö famasua, ba zisambua naha, ena'ö fagamö-gamö ginötö nano tola nitanö dania wakhe andre.

Mamaku[bulö'ö | bulö’ö kode]

Aefa mombala, ba iada'a tola tebörögö wamaku. Famaku, lahori bakha ndru'u ba la börötaigö lafaku sambua-sambua owoto. Nano awai fefu wamaku, ba sito'ölönia samaku ira matua, ba moroi furi bazino awai lafaku, so ndra ina-ina no labörötaigö wamoboto, Famoboto andre, sambua halöŵö ba wo fagölösi tanö sino ibabali'ö ma sinörö mbawa waku.

Mananö[bulö'ö | bulö’ö kode]

No awai lafaku, laboboto, ba famasua no göi ebua, tola nitanö, iada'a halöŵö mananö. Ba wananö, famasua sino la gölu-gölu, ba latanö ira sohalöŵö ba laza. La aturai gotalua ero sara wakhe, irege irugi afönu zi hauga owoto zino labokai andrö.

Mangeheta Du'u[bulö'ö | bulö’ö kode]

Meno awai wananö ba lösa'ae sitoröi, ba iada'a solaza, la börötaigö, lafaigi nidanö sangele, ba la owi gowoto gasa-gasa wombaloi fangeheta du'u. Halöŵö wangeheta du'u nano ebua sa'ae wakhe, no ibörögö molai. Ba hiza fefu bakha ba zisambua-sambua owoto laheta ndru'u. Ba aefa da'ö la'osamuzaigö wame'e pupu.

Mewo[bulö'ö | bulö’ö kode]

Fakhe sino latanö, no sa'ae ibörötaigö molai, ba iada'a lazagö ba wofo, siliŵi. Laza sino latanö fakhe, lazago, ero ma'ökhö. Mewo, ba wanaboi siliŵi.

Mamasi[bulö'ö | bulö’ö kode]

Nibaloi dozi solaza ya'ia da'ö mamasi. Ba wamasi, ba no gonikö, ba labagi lala halöŵö, so zamasi, sozamöbörö, so zamolangi (laheta gadaya), ba so zo'okhoi'ö. Nano, awa'i la'okhoi'ö ba ulitö (gabah) tola la fagili'ö ba gilinga wakhe tobali böra, ma latutu ba lösu, tobali böra.

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. Harefa,T (12 Mei 2020). "Bupati Nias Pimpin Penanaman Padi Sawah Di Desa Hilina'a Tafu'o". Radarindo.Co.Id, mufaigi me 17 Nopember 2020