Goto Royo

Moroi ba Wikipedia

Goto royo, ma halöŵö nifalului zato, na ba li Indonesia ia lamane : gotong royong. Goto royo andre sambua khala-khala wahasara dödö sino moŵa'a ma fao ba wa'auri dozi nono niha. Fahasara dödö, no tobali fangorudugö fa'abölö hewisa ba wamalua ma ba wombambaya halöŵö sabua. I'otarai meföna ofeta ma'ökhö goto royo andre lötaya ba wa'auri nono niha. Na lafaigi moroi ba wetaro ba wa'auri ono mbanua Indonesia, goto royo fama'ema ma famalua ngawua si tölu moroi ba Pancasila, ya'ia : Fahasara dödö Indonesia. Ono niha no sambua angowuloa niha same'e ba dödöra ngawua-ngawua Pancasila, ba no tobali duma-duma sisökhi ba gotalua wa banuasa.

Ba wetaro ba Indonesia, Pancasila no sambua dane-dane ba wa'auri ba zifariawö khö dalifusö ba zi sagörö Indonesia. Pancasila fangorudu dozi niha gofu hezo manö moroi khöra ba danö Indonesia, lö lafaigi hadia agamo nia, lö lafaigi he zo mbanua nia, lö lafaigi hadia gangolifa wehede nia, ha sambua ita, Indonesia. Ba wa'auri si'ero ma'ökhö ba goto royo, no sambua gohe-gohe sitobai dane-dane ba wangorudugö sifabö'ö, ba wangowuloi sozawili. Ba goto royo no tobali fauri ba zi'ero ma'ökhö.

Goto royo, tenga ha tefalua ba gotalua nono mbanua. Goto royo andre, ba möi fangorudugö nono mbanua faoma yaira sino ifatenge famareta ba wahasara dödö ba wamalua goto royo ba mbanua. Simane. Fangahaogö lala sebua ba mbanua, ira saradadu ni fatenge wamareta fa'ohe tanga khö niha mbanua, lalau goto royo ba wangahaogö banua. [1]

Fahasara Dödö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Meföna ba danö niha ba no labe'e duma-duma sisökhi ira satua khö ndraonora ba wamalua fahasa dödö ma goto royo ba ngawalö lala halöŵö. He me inötö wasuwöta, ba he ba wa'auri si'ero ma'ökhö no sifalulu manö ira. Fahasara dödö sino lafalua, ya'ia da'ö simane ba wangahaogö omo sebua, omo hada. Fefu nösi nomo, ba sifatalifusö oi manga'i bagia ba wanolo ena'ö omo sebua andrö alio mosindro. Tenga ha bawamasindro omo no lafalua wahasara dödö ira ono niha, goto royo alua göi ba mbalö halöŵö ba danö simane folaza, fonowi ba tanö bö'önia. Ba hiza no moŵa'a ba wa'auri, he namöi ba danö saröu ba tenga nituwuni me tola fagogohe tanga ba niha zitenga moroi ba danö niha.

Zulö-zulö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba danö niha, ba no ara so ba gotalua nono mbanua, hadia nifotöi angowuloa ma fahasara dödö. Angowuloa ya'ia ba wetaro, si sambua mo'ama, si samado, si sara ewali, si sambua öri ba tanö bö'ö nia. Lala wa'owulo, ya'ia da'ö lahaogö khöra zulö-zulö. Ba zulö-zulö nifaluara, sito'ölönia, latatugöi hewisa lala wahasara dödö, simane hauga ma ha wa'ebua wamo'ösi zulö-zulöra, ba ero migu, ero waŵa, me ero hauga waŵa, fefu la'ohe ba wamatunö hezo dania zihasara dödö fefu zifao ba zulö-zulö.

Fa'owulo ero inötö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Baero zulö-zulö ba no sa'ae ta'ila wa ba danö niha fahasara dödö andre no tobali lumö sebua ba gotalua nono mbanua, Fa'owulo ero inötö, lala wamahatö fangera-ngera dozi zifao ba gangorahua.

Fatolosa[bulö'ö | bulö’ö kode]

Goto royo lö fagölö ira fatolosa. Ba goto royo nifalua ba wa'ato niha, lö dozi oi samalua fatolosa. Fatolosa alua ba gotalua niha sifagölö lala wa'auri. Goto royo lö ifaigi lala wa'auri zisamösa niha, fokonia fefu ngawalö soguna ba niha sato lafalua fao fa'asökhi dödö, simane mböröta me inötö ilau siheu ba dulu danö ba danö niha, fefu fa'ohe tanga ba wa mazaŵa noro nono niha meluo da'ö. Fefu niha molau sisökhi banawö. Dolo tolo nifalua ra ba no mangaohasi noro nono niha. Ba hiza, fefu zino lafalua faoma goto royo, moguna nono mbanua, ba wondrogö ena'ö anau gölö ba lö möi zaya-zaya gölö.[2]

Falulu Fohalöŵö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba danö niha, no moŵa'a ba dödö nono niha nifotöi falulusa fohalöŵö. Falulusa fohalöŵö lafalua ba wombambaya ngawalö lala halöŵö, simane folaza. Ba wolaza, ono niha no to'ölö ba wamalua falulusa, i'otarai ba wombala, famaku, famoboto tambu, famazaewe tanömö, fananö, fangeheta du'u, folowi owoto, me wo (manaboi siliŵi), mamasi, mamöbörö, manutu, ofeta manö tobali böra. Da'a walulusa ba halöŵö ba laza. Na ba nowi ba danö, falulusa tola lafalua, i'otarai wombala, wanunu naha gowi, manaru fakhe, harita, ba tanöbö'önia. So walulusa ba wolau omo, i'otarai ba wolau tou bagolö nia nihalö ba geu sino lafili simane simalambuo, afoa, gitölio, ba eu tanö bö'ö. Falulusa ba geu, fana'u bagolö ni falua sifaoma falulu, aefa da'ö, fogao tanö ba woratakö naha nomo, da'a göi oi bagia ba walulusa. Nano sa'ae dania ibörötaigi lafasindro nomo, na atö bulu zaku lafake sitobali sagönia, ba fefu oi falulu ba wanagu bulu zaku. Simanö dania nano manöi ba me sagönia, lafalua sifaoma falulu.

Da'a zino tobali goto royo lala wa'auri nifalua nono niha ba danö niha, fahasara dödö, fatolosa, ba falulu fohalöŵö, aefa so ba göi nifotöi so'i sifakhai ba walulusa ma fatolosa ba wangai niha.

So'i zi fatalifusö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Goto royo, tobalii la'a-la'a nono niha. Fefu oi somasi falulusa ba fatolosa. Ba wanga'i niha. Ba danö niha göi so watolosa zi fatalifusö. Ya'ia ba ginötö so halöŵö wanga'i niha. So'ono ma soboto lakaoni fefu zifakhai, ono alawe, ono mbene'ö, sibaya, sifasambua ama, ba wamatunö noro dödö. Ba wa'owulo baginötö da'ö ba ibe'e gö so'ono, ba iso'i ira fefu : ibe'e mböra sifao ni'owuru, ba talifusö sanema so'i andre, ba monoro dödö ba wanolo soboto. Falulusa, fatolosa, foso'i no duma-duma si sökhi goto royo.

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. KlikWarta.Com (27 Juni 2020."Gotong Royong Wujud Pengamalan Pancasila"
  2. The World Bank (16 Juni 2010). "Partisipasi Masyarakat Lokal Membangun Nias Kembali". IBRD - IDA