Ngawalö gaurifö nitötöi bakha ba Zura Ni'amoni'ö

Moroi ba Wikipedia
(Saekhu moroi ba Urifö ba Mbuku Ni'amoni'ö)

So töra 120 ngawalö gaurifö[1] nitötöi bakha ba Zura Ni'amoni'ö. Tefa'oli ia ba da'a molo'ö mbörö hurufo döira. Na tesöndra ira bakha ba Gamabu'ulali Siföföna ba tefaogö göi döira ba li Ibrani, ba na ba Gamabu'ulali Sibohou tesöndra ira ba tesura döira ba da'e ba li Yunani.

Waö-waö Danö Amabu'ula[2][bulö'ö | bulö’ö kode]

Itugu oya tesöndra sambua gaurifö ba itugu oya tetötöi ia bakha ba Zura Ni'amoni'ö. Ba gangolifa andre tou tebe'e döi oi ngawalö gaurifö andrö ba li Ibrani simanö göi töinia bakha ba wangi'ila.

Na abölö ahatö tafaigi hewisa wanötöira gaurifö, ha'uga kali latötöi zi sambua aurifö andrö, ba hadia ginötö lasura ia, tola aboto ba dödöda hewisa oroma gölana andrö awö waö-waönia. Duma-dumania aurifö nifotöi 're'em' ba li Ibrani te sambua ngawalö göröbao sauri ba gatua si no taya ba ginötö lafawu'a ndraono Gizeraeli ba Babilonia. Kalide gatua,[3] singo[4] ba mato ha'uga gaurifö bö'ö no ara taya sa'ae ba danö Palestina. Aurifö bö'ö nitötöi bakha ba Zura Ni'amoni'ö hatö ma'ifu zi toröi auri nasa.[5]

So tetötöi gaurifö moroi ba mato ha'uga gölana bakha ba Zura Ni'amoni'ö. Auri duma-dumania fofo ondra[6] ba danö saukhu ba ondra[7] ba danö sambö idanö ba Timur Tengah, latötöi auri ira fao awö böhö sauri ba gatua ba Lebanon. Eluahania da'a meluo da'ö abölö fabö'ö danö Palestina moroi iada'a. Na iada'a no tanö soköli ia, me luo no no tanö safönu gatua ia, töra-töra hili-hili yefo nidanö Yordan.[5]

Ba wogao tanö nifotöi ekskavasi ba ndraso Timna, tesöndra döla gondra fondrege atua (930 föna Keriso) nisöndra ba danö Israel ba ba danö Arab. Moroi ba da'ö tola ta'ila wa tesura waö-waö nisura sanandrösa khö Gaberahamo, Yosefo, Yakobo ba Ezau aefa ndröfi 930 föna Keriso.

Sura andre awena fuli mu'a'azökhi molo'ö teks moroi ba Wikipedia Inggris. Awena irugi da'e zi no mufareso. Na so ginötöu, tolo Wikipedia ba wanohugö ya'ia. Na öhöndrögö Bulö'ö kode tola oroma tou da'a teks ba li Inggris sedöna mu'ali ba li Niha.


Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. Me i'ali Zura Ni'amoni'ö ba li Niha Sundermann, i'oguna'ö döi urifö ba utu ndru'u.
    Urifö eluahania saliŵa-liŵa ba danö ni'uri niha, eluahania nifaliaro niha ba nibe'e ö, duma-dumania bawi, manu, biri-biri, btn. Saliŵa-liŵa ba danö bö'ö simane böhö, bayakomo, ba'e, btn. ibe'e töira utu ndru'u. Bahiza töi andre ambö faudu. Boto zökha duma-dumania ebua sibai, tenga sa'ae lafotöi da'ö utu. Töra-töra zimane gaza.
    Börö da'ö ba Wikipedia te'oguna'ö döi aurifö, eluahania fefu zauri ba gulidanö si tenga niha ba tenga göi sinumbua. Urifö ha aurifö nifaliaro niha ba nomo, andrö laŵa'ö niha wa ni'uri ia.
  2. Lafotöi Tanö Amabu'ula fefu nga'örö danö nifabu'u Lowalangi tebe'e khö ndra ma'uwu Gaberahamo, Iza'aki ba Yakobo. Töi sasese la'oguna'ö ba li Indonesia ya'ia Tanö Ni'amoni'ö (Tanah Suci), simanö göi ba li Inggris (Holy Land). Töi sabölö fagöna ya'ia Tanö Amabu'ula, me tenga ni'amoni'ö mbolo danö andrö samösa. No so zowanua ba da'ö fatua lö tohare ma'uwu Gaberahamo. Bahiza faduhu dödö ndraono Gizeraeli wa no ifabu'u Lowalangi khö Gaberahamo wa khöra tebe'e danö andrö.
  3. MozI 16:12
  4. Fam 5:5
  5. 5,0 5,1  One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domainSouvay, Charles Léon (1907). "Animals in the Bible". Bakha Herbermann, Charles. Catholic Encyclopedia. 1. New York: Robert Appleton Company. 
  6. MozIII 11:16
  7. MozI 12:16