Sifabö'ö ba gotalua wamulö'ö "Fanari"

Moroi ba Wikipedia
Konten dihapus Konten ditambahkan
i 18 revisions imported
Rachmat04 (fahuhuo | kontribusi)
i ~
Khoi-khoi 1 Khoi-khoi 1
{{Dialek utara}}
{{Dialek utara}}


'''Manari, fanari, wanari''' ba wanötöi gamaudu yöu, ba li '''Indonesia''' latötöi ia ''Menari'' ba [[Tanö Niha|danö niha]] fanari andre ba nosambua fondröni dödö niha samena morugi tanö niha ba wa'asökhi hewisa wamageha boto sifao [[sinunö]], hugö-hugö ba wa'asökhi ba wamaigi-maigi. Bada'a tou ba so döi töi wanari siso ba danö niha.<ref>Museum Pusaka Nias, [https://museum-nias.org/tarian-musik/ "''Tarian dan Musik Nias"'']</ref>
'''Manari, fanari, wanari''' ba wanötöi gamaudu yöu, ba li '''Indonesia''' latötöi ia ''Menari'' ba [[Tanö Niha|danö niha]] fanari andre ba nosambua fondröni dödö niha samena morugi tanö niha ba wa'asökhi hewisa wamageha boto sifao [[sinunö]], hugö-hugö ba wa'asökhi ba wamaigi-maigi. Bada'a tou ba so döi töi wanari siso ba danö niha.<ref>Museum Pusaka Nias, [https://museum-nias.org/tarian-musik/ "''Tarian dan Musik Nias"'']</ref>


== Töi Wanari ==
== Töi Wanari ==
Khoi-khoi 8 Khoi-khoi 8


* [[Berkas:Nia-maena.jpg|thumb|Maena adalah sebuah tari tradisional pada acara pernikahan di Kepulauan Nias, Sumatera Utara]]'''Maena''', famaena : Fanari simane [[Wt/nia/maena|maena]] andre, ya'ia da'ö sambua fanari nifalua tenga ha samösa, lafalua ba wa'ato niha. La fa'anö nahia, ira alawe ba ira matua. Sito'ölö nia fatua lö famaena ba lalau ua [[Amaedola|gamaedola]] sitobali famokai ya'ia, ba amaedola la faudugu hadia gangowuloa nia. Maena, so lala li ma note zinunö. So zanutunö maena, ba niha sato sifamaena latema'ö döi maena. Maena sambua [[fakake]] simöi fama'ema hadöi nösi dödö ba latandrösaigö ba da'ö.
* [[Berkas:Nia-maena.jpg|thumb|Maena adalah sebuah tari tradisional pada acara pernikahan di Kepulauan Nias, Sumatera Utara]]'''Maena''', famaena : Fanari simane [[Wt/nia/maena|maena]] andre, ya'ia da'ö sambua fanari nifalua tenga ha samösa, lafalua ba wa'ato niha. La fa'anö nahia, ira alawe ba ira matua. Sito'ölö nia fatua lö famaena ba lalau ua [[Amaedola|gamaedola]] sitobali famokai ya'ia, ba amaedola la faudugu hadia gangowuloa nia. Maena, so lala li ma note zinunö. So zanutunö maena, ba niha sato sifamaena latema'ö döi maena. Maena sambua [[fakake]] simöi fama'ema hadöi nösi dödö ba latandrösaigö ba da'ö.
* [[Berkas:Tari Perang Nias 3.jpg|thumb|Tari Perang Nias, atau disebut Fatele]]'''Fatele''' (''Tari Perang'') : Fatele sambua fanari fasuwöta sitehöngö ba zisagörö uli danö, sionarai ma sitehöngö sibai gamaudu raya ba Nias Selatan. Famalua fatele-sa andre, ba wame'e gambara ba khöda samaigi hewisa wa'abölö nono niha ba wolaŵa udu ba bawanuwö sifa'udu. Fakake no hulö zimöi [[fasuwö]] ba wolaŵa udu.
* [[Berkas:Tari Perang Nias 3.jpg|thumb|Tari Perang Nias, atau disebut Fatele]]'''Fatele''' (''Tari Perang'') : Fatele sambua fanari fasuwöta sitehöngö ba zisagörö uli danö, sionarai ma sitehöngö sibai gamaudu raya ba Nias Selatan. Famalua fatele-sa andre, ba wame'e gambara ba khöda samaigi hewisa wa'abölö nono niha ba wolaŵa udu ba bawanuwö sifa'udu. Fakake no hulö zimöi [[fasuwö]] ba wolaŵa udu.
* '''Famanu-manu''' (''Tari Perang'') : Famanu-manu andre, amatohula moroi ba watelesa. Famanu-manu, no sambua fanari fangasiwaisi moroi ba watelesa. Ba famanu-manu, ba wangombakha wa udu no tekalaisi.
* '''Famanu-manu''' (''Tari Perang'') : Famanu-manu andre, amatohula moroi ba watelesa. Famanu-manu, no sambua fanari fangasiwaisi moroi ba watelesa. Ba famanu-manu, ba wangombakha wa udu no tekalaisi.


== Naha Wanari Maena ==
== Naha Wanari Maena ==
Khoi-khoi 18 Khoi-khoi 18


== Gohe-Gohe ==
== Gohe-Gohe ==
<references />


[[Kategori:Li nitutunö niha]]
[[Kategori:Li nitutunö niha]]
<references />

Famulö'ö molo'ö 2 Maret 2021 22.33

Fanura sura da'a ba gangolita ngawua wehede moroi yöu (dialek Nias Utara)

Manari, fanari, wanari ba wanötöi gamaudu yöu, ba li Indonesia latötöi ia Menari ba danö niha fanari andre ba nosambua fondröni dödö niha samena morugi tanö niha ba wa'asökhi hewisa wamageha boto sifao sinunö, hugö-hugö ba wa'asökhi ba wamaigi-maigi. Bada'a tou ba so döi töi wanari siso ba danö niha.[1]

Töi Wanari

  • Tari Tradisional yaitu Tari Moyo dari Nias, Propinsi Sumatera Utara
    Fanari Moyo (Tari Elang) : Tari Moyo andre ba danö niha no sambua fanari sisökhi sibai sino tehöngö ba zifasui tanö niha ba he göi baero danö niha. Ba sito'ölönia fanari moyo andre ba lalau ma samalua ya'ia ira alawe. Lala wamaluara fanari, simane moyo ifangafo gafinia, ba no sökhi sibai na tafaigi yamendrua wamalua ya'ia endro-endronga, adöni dödö niha ba wamaigi. Fanari moyo andre ba sambua tandra wa ono niha yaia da'ö niha satarö tödö ma saro huku. Sito'ölö nia fanari moyo lafalua ba ginötö fatua lö labörötaigö sambua gangowuloa ba so göi zolau ba gafuriata nano awai gangowuloa.
  • Maena adalah sebuah tari tradisional pada acara pernikahan di Kepulauan Nias, Sumatera Utara
    Maena, famaena : Fanari simane maena andre, ya'ia da'ö sambua fanari nifalua tenga ha samösa, lafalua ba wa'ato niha. La fa'anö nahia, ira alawe ba ira matua. Sito'ölö nia fatua lö famaena ba lalau ua gamaedola sitobali famokai ya'ia, ba amaedola la faudugu hadia gangowuloa nia. Maena, so lala li ma note zinunö. So zanutunö maena, ba niha sato sifamaena latema'ö döi maena. Maena sambua fakake simöi fama'ema hadöi nösi dödö ba latandrösaigö ba da'ö.
  • Tari Perang Nias, atau disebut Fatele
    Fatele (Tari Perang) : Fatele sambua fanari fasuwöta sitehöngö ba zisagörö uli danö, sionarai ma sitehöngö sibai gamaudu raya ba Nias Selatan. Famalua fatele-sa andre, ba wame'e gambara ba khöda samaigi hewisa wa'abölö nono niha ba wolaŵa udu ba bawanuwö sifa'udu. Fakake no hulö zimöi fasuwö ba wolaŵa udu.
  • Famanu-manu (Tari Perang) : Famanu-manu andre, amatohula moroi ba watelesa. Famanu-manu, no sambua fanari fangasiwaisi moroi ba watelesa. Ba famanu-manu, ba wangombakha wa udu no tekalaisi.

Naha Wanari Maena

Manari, fanari, wanari Maena, ba danö niha famalua fanari tenga ero nahia. Simane maena, tefalua ia ba walöŵa. Lala wamalua ya'ia so zanötöi / sanutunö maena, ba so nono maena, ma niha si famaena. Maena andre no göi la osisi'ö ma la'alui hewisa si'ai mege mbörönia (ba li Indonesia : diteliti) ya'ira siso ba naha wamahaö. Töi (syair) maena, la tandrösaigö ba lala waö-waö zi dombua ngambatö samalua falöŵa. Fefu nifaehagö oi amaedola (pantun).[2]

Naha Wanari Fatele

Fanari Fatele, no sa'ae la'ila niha ba zi sagörö uli danö. Fatele ma latötöi ba li Indonesia : Tari Perang. Fanari Fatele, asese lafalua ba naha gangowuloa sebua simane fisita Ya'ahowu ba angowuloa segebua tanö bö'ö solohe töi danö niha. Fatele, tandra wahasara dödö ba wangombakha ba niha sato hewisa lakhömi wahasara dödö ba wolaŵa udu. Ba wamalua fatelesa ba la'ohe doho, baluse. [3]

Gohe-Gohe

  1. Museum Pusaka Nias, "Tarian dan Musik Nias"
  2. Tampubolon,Cathrina S (2014). "Maena Pada Upacara Falöŵa di Õri Laraga Kota Gunungsitoli"
  3. Bambang.S (9 Agustus 2019). "Tokoh: Syair Tari Perang Nias berisi nilai solidaritas" AntaraNews.Com