Rafarafa

Moroi ba Wikipedia
Tapak liman
Elephantopus scaber moroi ba India
Klasifikasi ilmiah
Kingdom: Plantae
(unranked): Angiosperma
(unranked): Eudikotil
(unranked): Asterids
Order: Asterales
Famili: Asteraceae
Genus: Elephantopus
Spesies: E. scaber
Nama binomial
Elephantopus scaber
Sinonim
  • Elephantopus carolinensis G.Mey.
  • Elephantopus sordidus Salisb.
  • Scabiosa cochinchinensis Lour.
  • Elephantopus plurisetus (O.Hoffm.) Clonts, syn of subsp. plurisetus
  • Elephantopus sinuatus Zoll. & Moritzi, syn of var. sinuatus
  • Asterocephalus cochinchinensis Sprengel

Rafarafa (Li Latin Elephantopus scaber L, Li Indonesia tapak liman) ya'ia da'ö no sambua zinumbua sauri ba gölana tropis ba danö Asia ba ba Afrika, bahiza no göi muzawili ia irugi Australia faoma Amerika Latin. Rafarafa no tefaböbö ba ngafu ndru'u sobowo sihulö luo (töi ilmiah Asteraceae ma bunga matahari ba li Indonesia) (faigi gambara ngawalö mbowo ndru'u ba nga'örö andre). Asese tumbu ia ba zinga newali ma zui ba zinga geno'o, ba tola göi ba golayama, ba zinga lala, ba mbewe mbandra, ba zinga mbombo ba tanöbö'önia.

Ŵa'ania aro fakha'a tou ba danö. Tölania abe'e ba adogo-dogo. Bulunia tumbu sagö-sagörö moroi ba döla, na tafaigi moroi yaŵa oroma mbulunia hulö no tefasereka farafö ba danö me no adogo-dogo dölania. Omböila mbulunia manganau ba no ahalo-halo tanö ba mbalö, mogökha-gökha zinga mbulunia, ba tete mbulunia farote ba mogumo, la'a-la'a mbulunia owuge'e saraidö.

Na no atua ia ba mobowo. Bowonia no orudu ba lalai döla, sola'a safusi ba itaria göi so zobowodoru.

Molo'ö ösa niha tola la'oguna'ö rafarafa andre tobali dalu-dalu wökhö gowimanekhe (li Indonesia batu ginjal), fökhö gulo awö wa'aukhu. Bahiza molo'ö ya'ira andre tebai labadu ia ira'alawe sanabina, börö me tola ibe'e adudu nono ba dalu. Simanö göi lö labadu ia ira ina samaenu ono side-ide.[1]

Nitöngöni: Guna rafarafa tobali dalu-dalu nisura ba nga'örö andre tenga molo'ö fangosili ilmiah. Duma-dumania börö wökhö gowimanekhe ya'ia na no so nono gara-kara bakha ba mbua. Lö nasa so fangosili ilmiah sangoroma'ö wa tola iboboto gara idanö rafarafa. Börö da'ö böi mi'o'ö sibai nisura ba da'a. Tola mu'o'ö ia ba hiza böi olifugö göi we'amöi khö doto.

Ngawalö mbowo ndru'u nifotöi Asteraceae

Fama'anö tobali dalu-dalu[bulö'ö | bulö’ö kode]

Famadöhö wökhö löwi-löwi ma gowimanekhe[bulö'ö | bulö’ö kode]

Lasöbi fao ŵa'a 3 – 5 nga'eu, lahaogö wanasai, lara'a mato 2 cm wa'aganau. Aefa da'ö larino ia ba mbowoa tanö ma zui ba mbowoa si'öli. Fa'oya nidanönia mato 4 galasi ba larino faoma alitö ni'ide-ide'ö. Na no alö nidanönia irugi matonga (toröi 2 galasi tö) laheta ia moroi ba galitö ba latafi'ö nidanönia. Fatua anaukhu-naukhu labadu nidanö si no latafi'ö andre sambua galasi sihulöwongi ba sambua galasi ba zibongi. Lafatete wolau ya'ia 3 ngaluo.

Famadöhö wökhö gulo[bulö'ö | bulö’ö kode]

Lahalö 2 görö mbulunia, lahaogö wanasai, latataba mato 2 cm wa'aganau. Labe'e ba mbowoa tanö ma zui ba mbowoa si'öli nifo'ösi 2 galasi idanö. Awena larino faoma alitö ni'ide-ide'ö irugi alö nidanönia tobali matonga tö (1 galasi). Laheta moroi ba galitö, latafi'ö nidanönia ba labadu fatua anaukhu-naukhu sambua galasi ma'ökhö. Lafatete wolau ya'ia 3 ngaluo.

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. Badan POM (2008), Acuan Sediaan Herbal, Volume Ke-4 Edisi Pertama, nga'örö 17, mufaigi me 26 Sepember 2021