Manaro duria

Moroi ba Wikipedia

Manaro duria, ya'ia da'ö no sambua fa'akhari-khari dödö dozi niha si so ba danö niha nano ofeta baŵa ndruria. Sanaro duria tenga ha asala manö itarogö ndruriania, hiza sanaro duria, itarogö niha simöi ba wangalui duria ba ndruria nitarogönia. Halöŵönia, ba wohahagö da'ö ena'ö fefu ndruria satoru, lö lahalö niha. Ba wanaro duria, sifalali-lali, sito'ölönia fagati ba zihulö wongi. Sanaro ba zibongi, ba i'ohe miyomo fefu ndruria satoru ba zisara wongi, amena sitohare izago ofeta tohare dania zino molohe satoru.

Mangahaogö ose[bulö'ö | bulö’ö kode]

Fatua lö irugi inötö ibörögö atoru ndruria, ba sokhö kabu ma sokhö duria sowua, ba ihenagö ibala mbörö ndruria ba i faigi naha nose sifagöna ba dödönia faoma sahatö ba mbörö ndruria. Ose, sito'ölönia tenga saro sibai, ba tenga göi ha asala so, eluahania, ose andre, lahaogö sitobali naha ba wa'aukhu ba fa'abasö. So nose silö mamake dasa, ba so nose nihaogö nifodasa. Sagö nia, so mbulu zaku, ba so zamake ba wa'alio, ya'ia da'ö bulu dugala.

Nifaigi ba nose[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ose wanaro duria, nifaigi ya'ia da'ö fetaronia, la faigi hezo so gamaudu oya mbua ndruria andrö, börö na ahatö sibai tou ba mbörönia, tola dania mosikho, göna ndruria ba zanarogö ya'ia. Andrö ba wangahaogö ose, la'aröukö ma'ifu moroi ba mbörö sigöna bua ndruria na atoru.

Döla-döla nose[bulö'ö | bulö’ö kode]

Sito'ölönia ba wanaru'ö ose ba mbörö ndruria, ba lafaigi geu burune. Burune, baga sibai döla-döla nose, me daha-daha nia, no baga ba wanema'ö buatö naha zagö. Burune sambua geu saba'e, bua nia somasi sibai la'a fofo la'oro. Baera geu mburune, sasese lafake döla-döla nose ya'ia da'ö manawa. Eu da'a, eu fondrege zabe'e, niha danö niha göi labali'ö ia haya, me itaha ngafulu fakhe lö obou.

Sagö[bulö'ö | bulö’ö kode]

Iada'a ba no sa'ae tedou wangi'ila niha. Ato zangahaogö ose silö omasi farumba, ihenagö manö i'ohe khönia töröpala (terpal) irege lö marase ia wa'aböla na moteu. Na lö hadöi töröpala ba sito'olö lahalö mbulu dugala, bulu zaku simöi taha-taha nangi, teu ba sino. So zanga'i lewuö ta'uli, lasila ba lafalögu lafarigaŵa irege aro lö itörö teu.

Fataŵi ndruria[bulö'ö | bulö’ö kode]

Duria sino atoru ba sino la'ohe ba nose, lafataŵi dombua. Famataŵi ya'ia lafake ladari, nileu ba galitö ena'ö aro, na oya atö amena lahalö mbelea ba lafa'anö ndruria sini lafataŵi. Na ambö baga wamataŵi ya'ia ba tola ahele aefa ia moroi ba huge-huge ndruria andrö, Ira niha ba danö niha, no to'ölö sibai ira ba wamataŵi duria.

Baragale[bulö'ö | bulö’ö kode]

Baragale andre, sambua fa'omuso dödö ba zanarogö duria, me ba zisarawongi na inötö baragale ndruria, lö ahori i'ohe ndruria sanaro. Baragale, fa'atoru ndruria si hasamuza. Baragale sito'ölö nia, nilau nangi, ba ma siheu. Baragale, tola göi tenga ha sasoso, tola manö ha sombuyu toyo fao ba wa'atoru.

Tibo[bulö'ö | bulö’ö kode]

Niha sanaro duria, sito'ölönia mu'ao-mu'ao ba mbörö ndruria. Ero atoru sabua ndruria, ba niha fa tibo, mu'ao ba itötöi , TIBO. Eluaha nia, fatibo, fazibo, fazaumba, ba tanö bö'önia, sindruhunia lö eluaha ba hiza no sambua fa'arami ba mbörö ndruria ba zanaro ya'ia.

Solo[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba zanarogo duria, sitebai löhadöi ya'ia da'ö, sete faoma solo. Na solo, so dombua guna nia, si'oföna ba wame'e haga, sidua ba wamareso hezo i'otarai angi ba wo ago hua ndruria satoru.

Gowe Duria[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba wetaro Gunungsitoli ba Kabupaten Nias, no tefasindro tugu ma gowe ndruria. Ba no baga sibai sitobali fondröni dödö niha simöi ba danö niha.[1]

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. Pemko Gunungsitoli (27 Nopember 2018). "Gunungsitoli Sebagai Ikon Wisata Durian Nias" , gunungsitolikota.go.id, mufaigi me 14 Desember 2020