Ka'ino ba Habeli

Moroi ba Wikipedia

Ka'ino ba Habeli, ga'a akhi ni odonogö Khawa. Ba li Indonesia la tötöi ia Kain dan Habel. Waö-waö Ga'ino ba Habeli andre bada'a, tesura ba gangolifa li niha fetaro tanö yöu simane ba Gunungsitoli, Lahewa, Tuhemberua, btn (Dialek Nias Utara). Ba danö niha, sura ni'amoni'ö no sambua sura ni niföfögö ba ni rorogö fefu niha Keriso. Sura ni'amoni'ö andre ba no oya mozawili ba danga niha khöda. No so göi zino lahaogö ba zitola labokai bakha ba hape. Ba zura da'a da tafaigi hewisa waö-waö wa'auri Ga'ino ba Habeli. Ya'ira andre ono duada Adamo ba Khawa.

Adamo ba Khawa ya'ira mböröta niha siföföna nifazökhi Yehowa Lowalangi. Ba zisagörö ulidanö ba no aboto badödö niha wa Ka'ino andrö ono ga Damo, niha samalua fabunusa (samunu talifusönia) si'oföna sibai ba guli danö ba no tobali hikaya ma famahaö ba niha wa do nakhinia Habeli nibununia mo'ao khö Yehowa, irege ifahede ia Yehowa, ba no sokhönia wanizi-nizi dödö ma fa'ata'u.

Waö-waö hikayania[bulö'ö | bulö’ö kode]

Hikaya Ga'ino ba Habeli tesura ba mbuku Moze I faza öfa ayati sara irugi felewitu (Kejadian 4:1-17). So dombua nono ndra Adamo ba khawa, Ka'ino ba Habeli döira. Meno egebua ira ba no ihenagö Yehowa fefu zisökhi soguna ba niha ba guli danö. Lalau mohalöŵö, sanguri biri-biri Habeli, ba sonowi ba danö Ga'ino. Ba hiza meno sa'ae mowua fefu zinanöra ba hegöi urifö nosa'ae ebua, ba la'angeraigö hewisa wolohe fasumangeta khö Yehowa Lowalangi Ama somböi banua siyaŵa awö danö, ba i'ohe mbua nowi Ka'ino, sumange Yehowa khönia, ba simanö göi nakhinia Habeli, i'ohe ba ihaogö nono mbiri-biri sia'a. Ba me inötö wamasao fasumangeta andrö, ba te'ila wa ebua dödö Yehowa ba ni'ohe Habeli, omasi Yehowa zumange nihaogönia, ba ofeta gamaudu wasumangeta moroi khö Ga'ino ba lö ebua dödö Yehowa, ba lö omasi ia zumange da'ö.

Ba Ka'ino afökhö sibai dödönia ba zalua andrö ba oroma bazikhalania no abao mbawania wamaigi niha. Ba mbua-bua niforoma'ö Ga'ino, ba imane Yehowa khö Ga'ino, "Hana wa mofönu'ö, ba hana wa abao mbawau?" Na satulö ndra 'ugö, ba sökhi göi mbawau, ba na si lösökhi ndra'ugö, ba noso ba doyo nora horö, i'isö ndra'ugö, ba ya'ugö, ba ihöndrögö'ö. No abölö-abölö sibai wönu Yehowa khönia.

Ka'ino ibunu Habeli[bulö'ö | bulö’ö kode]

Turia wamunu talifusönia, no la'ila niha i'otarai meföna ya'ia da'ö Ka'ino ba Habeli. Fa afökhö dödö, nomöi börö wangala khö dalifusönia, na la'osisi'ö, moroi ba wame'e fasumangeta khö Yehowa, ba no toröi bakha ba dödö Ga'ino wa'afökhö dödö ba wame'era sumange Lowalangi. Ba ifakhai tödönia, imane te börö nakhigu Habeli andre walö itema zumange nifaemagu Yehowa. Ba ibörögö i'alui lala hewisa ba wamunu akhinia. Samuza ma'ökhö ba muhede Ga'ino khö nakhinia Habeli, imane, "Tabu ba mbenua", ba me no larugi mbenua, ba maoso Ga'ino, ibunu nakhinia Habeli. Ba Ka'ino i'alui aka hewisa ena'ö lö la'ila wa ya'ia zamunu akhinia. Ba zilö ara sibai, ba ifahede Ga'ino Yehowa Lowalangi, imane :"Hezo nakhiu Habeli?", Ba ibini'ö Ka'ino hulö zilö hadöi salua hadaia. Ba itema li Yehowa imane, "Lö u'ila, hadia samaigi-maigi akhigu ndra 'odo". Ba imane Yehowa, "Hadia nilaumö?, "Mu'ao khögu li ndro nakhiu, moroi ba guli danö, si no mamokai bawania, ba wanema do nakhiu, ba dangau".

Tandra Ga'ino[bulö'ö | bulö’ö kode]

Sala nifalua Ga'ino no möi fangelifi Yehowa khönia. Hiza ata'u ia ba nosa'ae tebai nifuli furi. Imane khönia Yehowa, na monowi ndra 'ugö ba danö, ba lö ibe'e khöu nösinia, silö ahono-hono ndra'ugö sa'ae, si lö naha ba guli danö. Ba imane Ka'ino khö Yehowa, "Ebua sibai horögu, tebai utaha. Faigi, öfofanö ndra'o ba danö, ma'ökhö andre, ba ubini'ö ndra'o khöu, ba hiza labunu ndra'o gofu haniha zi falukha khögu". Ba imane Yehowa khö Ga'ino ba khö niha guli danö sato, "Andrö, na so zamunu Ka'ino, ba me witu telau mbalö ba da'ö. Ba aboto ba dödönia hewisa kuaso Yehowa andrö. Ba ena'ö aefa ba wanandraigö, ifotandra Ga'ino Yehowa, fa böi ibunu ia si falukha khönia . Meno itema dandra andrö, ba mofanö Ga'ino, iröi Yehowa, ba danö Noda so'ia, tanö ba gatumbukha luo i'otarai Gedena.

Ngaötö Ga'ino[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba mo'ono wo'omo Ga'ino, Khanoki döi nononia. Ba itaru'ö mbanua Ka'ino, ba töi nononia andrö ibe'e göi töi mbanua andrö. Ma'uwu Khanoki Lameki. Ba samodombua donga da'ö, Ada döi zi sambua, ba Sila döi zi sambua . Ono Gada, töinia Yabalo, tua ziso baose, sanguri hadia ia gurifö. Ba talifusönia Yubalo, tua zolau biola ba surune. Ba mo'ono göi Zila , Tubaka'ino nononia, halöŵönia siambu da'ö, samazökhi fakake töla ba fakake si'öli.

Na la'osisi'ö hewisa waö-waö nga'ötö Ga'ino ba itaria so wanofu, haniha wo'omonia. Ba hiza meluo da'ö ba lö ato niha ba guli danö. Oi famatörö Yehowa Lowalangi Ama.

Ba wanema fanofu da'ö tola so wanema li asala lafaigi nga'ötö Gadamo ba Khawa lö tebato ha Ka'ino, Habeli ba Seti. Ato nasa nono Gadamo iraono matua ba ono alawe silö musura döira ba mbuku,”Döfi Gadamo, me tumbu Seti, ŵalu ngaotu fakhe. Ba nisura bada'ö wa Gadamo ba Khawa mo'ono ira iraono matua ba ono alawe, simane sino lasura ba Mozi I faza lima ayati öfa (Kej. 5:4). Meluo da'ö ba löhadöi nasa huku so lara ya'ira. [1]

Fa'atumbu Seti[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba ifuli mo'ono Khawa, ono matua, ba ibe'e töi nononia Zeti. Imane, No ibe 'e khögu nono bö'ö, Yehowa, fangali Habeli, nibunu Ga'ino. Ba lö la'ata'ufi Lowalangira Yehowa ma'uwu Ga'ino, ba labe'e töira nono niha, ba la'ata'ufi Yehowa ma'uwu Zeti, ba labe'e töira nono Lowalangi. Khöra ifa'ele'ö Lowalangi zomasi ia. Ba me luo da'ö ba labörötaigö la'angaröfi li Yehowa, me ato zangerogö Lowalangira Yehowa. Khenoki nono Lowalangi simanö da'ö zangombakha baniha, si no mangerogö Lowalangi. Hiza, aefa da'ö sodania Yehowa, ba oya ngahönö zifao khönia ni'amoni'ö , möi ia manguhuku fefu zino aefa ba khö Lowalangi. Ba me lo saefa-aefa khönia Lowalangi, ba lalania ba guli danö, ba samuza ma'ökhö, ba taya ia, me no'ihalö ia Lowalangi. Ba mate Gadamo, siŵa ngaotu a tölu ngafulu fakhe wa'arania ba guli danö, oya nga'ötö i'ila ma'uwu. Siŵa ngaotu a önö ngafulu a siŵa fakhe wa'ara ma'uwunia Metusala. Lameki nono da'ö. Ba ibe'e töi nononia Noakhi da'o, imane, da'e zondrara tödöda, ba halöŵöda andrö ba ba wa'erege dödöda ba guli danö andre, ni'elifi Yehowa.[2]

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. Pamela, Nike.Ev (14 Mei 2017). "Darimanakah Kain Mendapatkan Istri?" Archived 2020-10-27 at the Wayback Machine, REC - Reform Exodus Community
  2. Sundermann, H. (1910).164 Manö Manö Moroi Ba zura Daromali Lowalangi. Amsterdam: Nederlandsch Bijbelgenootschap.