Fangowai Ya'ahowu

Moroi ba Wikipedia



Ondröita Digital Nono Niha
Sura andre tefaböbö ba halöŵö Ondröita Digital Nono Niha sangowuloi fefu hadia ia zanandrösa ba
li (bahasa), hada (budaya), waö-waö (sejarah), fangi'ila (pengetahuan, kebijaksanaan) Nono Niha.
Na so ni'ilau moroi ba mbuku nibasou ma fanutunö zatua soguna sibai,
böi alaŵö wonönö ya'ia ba da'a (na faudu ia ba da'a) ma zui ba zura tanö bö'ö ba Wikipedia Li Niha.

Fangowai, sambua lala wasumangeta ba Danö Niha. Na so niha ba lö ibe'e wangowai ba niha bö'ö, ba no möi ba nifatou niha ia, ba tola manö numalö ba wotandrai niha da'ö lamane asiliyaŵa. Na ha ndrege da'ö lö manö fatimba, sabölö lö ami wamandrongo ya'ia da'ö, niha silö mame'e fangowai, la tandrai niha sambö mangila huku. Ba Danö Niha, fefu niha no oi la'ila hewisa wangowai.

Lala wangowai[bulö'ö | bulö’ö kode]

Mangowai, na falukha ba lala, ba lamane: Ya'ahowu, ba faoma si falali ba wame'e fasumangeta fangowai. Aefa da'ö na latörö föna nomo niha, na so zodao-dao ba tarali ma ba zandrela, ma ba nemali, he lö la'ira haniha ira, ha sambalö wa labe'e wangowai. Yamendrua sa'ae na so gangowuloa simane fangowalu, fa'owulo ba gotalua wabanuasa, ba gosali, fangowai sambau lala halöŵö si lö tola lö'ö ha ba nifalua, fangowai so salahini tome ma zui sowatö. Fangowai no terorogö ofeta ma'ökhö lö sitebulö, no labe'e ba mbörö dödöra ya'ira dozi Ono Niha, tenga ha si so ba Danö Niha, ya'ira si so ba danö wangarato no göi larorogö wangowai andrö.

Eluaha Ya'ahowu[bulö'ö | bulö’ö kode]

Eluaha si so ba wehede Ya'ahowu ya'ia da'ö fatalifusöta, fa'atulö, fa'a'ozu, lö fa'udusa, ba tanöbö'önia. Da'a tenga ha iada'a, no ngahönö fakhe ba zi lalö no tefalua ba Danö Niha, si tobali lala wa'auri niha ba wa'ahatö ba gotalua mbanua, sifaoma fabe'e ba li, si fahulö ba wangowai, ba wame'e fasumangeta.[1] Baero da'ö, fehede Ya'ahowu andre, ba tenga ha sakali fofanö ia, hiza no numalö ba mangawuli, eluahania na so niha sangowai, imane Ya'ahowu, ba niha ni'owai andrö, itema imane Ya'ahowu. Da'a motandra wa same'e fangowai no sifaoma same'e howu-howu ba gotalua wa'auri niha.[2]

Fangowai ba ginötö COVID 19[bulö'ö | bulö’ö kode]

Ba ndröfi si dua ngahönö a dua wulu (2020) ofeta iada'a, no togese ma'ifu lala wa'afahatö niha ba zi sagörö ulidanö, tebai ahatö me tola fatöfa wökhö andrö ba gotalua niha. Andrö wa fefu niha mamake balu-balu mbawa (lumbawa) ma masker ena'ö sifao mozagö böi göna khöra dungö andrö. Da'a no mamulö'ö fangowai niha gulidanö. Simane ba Danö Niha ma Ono Niha si so ba soi hezo so misa, fangowai nifaluara ya'ia da'ö fangowai si lö fara'u tanga (berjabat tangan), no möi fandröndröusa, ba he lö fara'u tanga, ba niha no ahatö simane sito'ölö me so lala tanö bö'ö ba wangowai simanö göi ba wara'usa tanga. La faondra mbu'u dezu, labe'e danga ba dötö'a, tandra wasumangeta salaŵa ba ni'owainia.

Umbu[bulö'ö | bulö’ö kode]

  1. J Daeli, Mathias (8 Juni 2007). "Makna Sapaan "Ya'ahowu" bagi Ono Niha" Archived 2020-09-30 at the Wayback Machine. NiasOnline.Net, mufaigi me 24 Pebruari 2021
  2. Z, Ciptani (9 September 2013). "Ya'ahowu" ". Kompasiana.Com, mufaigi me 24 Pebruari 2021